کتاب‌هایی که برای تربیت کودک خود باید بخوانیم (۱)
هدف این مقاله معرفی کتاب‌هایی است که شما والدین برای تربیت کودکان ۳ تا ۶ سال خود به آن‌ها نیاز دارید.
همۀ ما بارها تصمیم گرفته‌ایم کتاب‌هایی با موضوع تربیت کودک بخوانیم تا در تربیت فرزندانمان توانمندتر و شایسته‌تر باشیم؛ اما در مواجهه با انبوه کتاب‌های تربیتی دچار سردرگمی می‌شویم و از خودمان می‌پرسیم؛ واقعاً کدام کتاب؟
ما در این مقاله سعی کرده‌ایم از میان کتاب‌های متعدد این حوزه، کتاب‌هایی که بیشترین توصیه را از طرف اساتید، صاحب‌نظران و مربیان تربیتی دارند را انتخاب و به شما معرفی کنیم. کتاب‌هایی از نویسندگان و ناشران معتبر که نکات کلیدی، کاربردی و مهارتی را با قلمی روان و جذاب ارائه کرده‌اند.
شاید مطالعۀ این کتاب‌ها همۀ آن چیزی که ما برای تربیت فرزند نیاز داریم، نیست؛ اما قطعاً خواندن یک کتاب خوب ما را در گنجینۀ ده‌ها سال پژوهش، مطالعه، نقد، بررسی و تجربۀ یک صاحب‌نظر شریک می‌کند؛ امری که نتایج آن شگفت‌انگیز و انکارنشدنی است.
- منِ دیگر ما
منِ دیگر ما (دورۀ هفت جلدی)+ بازی، بازوی تربیت (ضمیمۀ جلد چهارم)
نویسنده: محسن عباسی ولدی
ناشر: آیین فطرت
سال نشر: ۱۳۹۶
تربیت فرزند دل‌مشغولی مهم والدین است و مجموعۀ هفت جلدی «منِ دیگر ما» با قلمی جذاب و دلنشین، پاسخی به این دغدغۀ والدین است. شما در این کتاب می‌توانید قواعد تربیت را بیاموزید و به موازات آن، شیوۀ عملی اجرای آن را با ذکر مثال‌ها، تصاویر و داستان‌‌هایی جذاب فرابگیرید. اگر تجربۀ کسل‌کننده‌ای از خواندن کتاب‌های تربیتی دارید، این مژده را به شما می‌دهیم که نویسنده در این مجموعه، مسائل مرتبط با تربیت مانند محبت، آزادی، بازی یا نقش تلویزیون را به صورت کاربردی به میدان می‌آورد و به شکل ملموسی نشان میدهد چگونه تصویری که فرزند از رفتار پدر و مادر خود می‌گیرد، جریان تربیت را به پیش می‌برد. این مجموعه توانسته است طی مدتی که از نشر آن می‌گذرد، رضایت مخاطبان خود را به خوبی جلب نماید و بیش از بیست نوبت تجدید چاپ شود. توصیه می‌کنیم فرصت خواندن این مجموعۀ تربیتی را که مورد تأیید متخصصان عرصۀ تربیت است، از دست ندهید.
- شادترین کودک محله
نویسنده: هاروی کرپ
ترجمه: طاهره یراقچی
ناشر: پنجره
سال نشر: ۱۳۹۰
اگر پدر و مادر پرمشغله‌ای هستید که برای تربیت کودک باهوش، و البته خودرأی یا آتشپارۀ خود به دنبال راه‌حل‌هایی کاربردی و سریع می‌گردید، خواندن کتاب روان‌شناسی‌تربیتی«شادترین کودک محله» را به شما پیشنهاد می‌کنیم. این کتاب به شما راه‌کارهای عملی می‌آموزد که چگونه رفتارهای خوب فرزندتان را مورد تشویق دهید؛ رفتارهای آزاردهندۀ او را محدود کنید یا به‌طور لحظه‌ای جلوی رفتارهای غیرقابل‌قبول او را بگیرید. شما برخلاف بسیاری از والدینی که با تأسف از زمان‌های از‌دست‌رفتۀ قبلی صحبت می‌کنند، می‌توانید استفاده از روش‌های شرح‌داده‌شده در این کتاب را زمانی که فرزندتان تقریباً نه ماه دارد، آغاز کنید تا بتوانید بسیاری از مسائل تربیتی را به موقع مدیریت کنید و تا پنج سالگی راه‌حل‌های پایداری در اختیار داشته باشید. این کتاب مفید و پرمخاطب را مطالعه کنید تا ببیند یک کتاب چگونه لذت فهم رفتارهای کودکانه را به شما میدهد و کنجکاوی و هیجان‌های او را برایتان خواستنی و جذاب می‌کند.
- به بچه‌ها گفتن، از بچه‌ها شنیدن (دوجلدی)
نویسنده: ادل فیبر، الین مازلیش
مترجم: فاطمه عباسی‌فر و نفیسه عاکف
ناشر: دایره
سال نشر: ۱۳۷۸
این کتاب یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های تربیت کودک است که در سال‌های اخیر در ایران ترجمه شده است. از آنجا که یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین، نحوۀ گفتگو با فرزندشان است، این کتاب با مثال‌های فراوانِ کاربردی به والدین کمک می‌کند تا به شکل مؤثری با کودکان خود سخن بگویند و به سخنانشان گوش فرادهند. این کتاب تلاش می‌کند تا والدین بیاموزند مهم‌تر از گفتن هر کلمه، شیوۀ برخورد ماست و مهم‌تر از گفتن، گوش‌دادن به احساسات و عواطف کودکان است. کتاب، این مهارت‌ها را در قالب نکات کوتاه ولی کاربردی شرح و با نقاشی‌های مختلف به طور عملی آن‌ها را نشان میدهد. بسیاری از افرادی که این کتاب را خوانده‌اند، معتقدند که اطلاعات مورد نیاز برای گفتگو و رفتار مفید و مؤثر با کودکان را آموخته‌اند. بد نیست بدانید به خاطر موفقیت این کتاب، کتاب صوتی «به بچه‌ها گفتن، از بچه‌ها شنیدن» نیز تولید و در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.
- تربیت بدون فریاد
نویسنده: هال ادوارد رانکل
مترجم: اکرم کرمی
ناشر: صابرین
سال نشر: ۱۳۹۳
در بعضی از خانه‌ها این قانون حکم‌فرماست که هرکس صدایش بلندتر است، توجه بیشتری را به خود جلب می‌کند. مهم‌ترین پیام پدر یا مادری که فریاد می‌زند این است که من دیگر طاقتم تمام شده است؛ کسی مرا آرام کند! شما فکر می‌کنید این رفتار والدین چه کمکی به کودکان می‌کند؟ والدینی که از فریاد برای نصیحت و تنبیه کودکشان استفاده می‌کنند، کم‌کم به این نتیجه می‌رسند که این روش دیگر مؤثر نیست؛ چون باعث شرطی‌شدن کودک می‌شود. آن‌ها می‌پرسند باید چه کنیم تا کودک به حرف‌های ما توجه کند؟ نویسندۀ کتاب «تربیت بدون فریاد» معتقد است که می‌توان گام‌به‌گام و با حفظ خونسردی، در تربیت فرزندان تحول ایجاد کرد و به چیزی رسید که همواره آرزوی آن را داریم؛ یعنی روابط شاد، همراه با همکاری و از همه مهم‌تر احترام متقابل. نویسندۀ کتاب برای بیان مطالب خود از داستان‌های واقعی که تجربیات دوستان، همکاران و مراجعان اوست، کمک گرفته است تا بتواند به صورت کاربردی‌تر و مؤثرتری والدین را راهنمایی کند.
- راهنمای تربیت اثربخش
نویسنده: دان دینک مایر و گری دی مکی
مترجم: مهرداد فیروزبخت و مجید رئیس دانا
ناشر: دانژه
سال نشر: ۱۳۹۲
نویسندگان این کتاب که در زمینۀ مسائل تربیتی و روان‌شناسی دستی بر آتش دارند، معتقدند که همۀ والدین به دنبال تربیت فرزندان خود هستند؛ ولی چه تربیتی می‌تواند ثمربخش و لذتبخش باشد؟ این کتاب می‌گوید والدین برای تربیت اثربخش نیازمند مهارت‌هایی مانند آشنایی با نحوۀ رشد و شناخت رفتار کودکان، فهم باورها و احساسات خود و فرزندان، مهارت گوش‌دادن و صحبت‌کردن با بچه‌ها، روش‌های ترغیب کودکان به همکاری و… هستند. به عقیدۀ نویسندگان کتاب، از بین سه سبک رایج فرزندپروری (دستوری، تسلیمی و انتخابی)، روش«حق انتخاب دادن» که والدین محدودیت‌هایی را به‌عنوان چهارچوب درنظرمی‌گیرند و کودک در این چهارچوب آزادانه انتخاب می‌کند، بهترین روش است. از قسمت‌های جذاب این کتاب، بخش‌هایی با عنوان «تکلیف هفته، نکاتی برای خودتان» است که والدین می‌توانند با استفاده از آن، مهارت‌های والدگری را در خود تقویت کنند. در عین حال، در مواجهه با چنین کتاب‌هایی باید به بافت فرهنگی که کتاب در آن تألیف شده است توجه داشت و محتوای آن را مطابق با فرهنگ ایرانی بومی‌سازی کرد.
- آماده‌سازی کودکان برای ورود به پیش‌دبستان و دبستان
نویسنده: کارن کوئین
مترجم: احمد عابدی، مائده حسام
ناشر: نوشته
سال نشر: ۱۳۹۳
این کتاب که منتخب دهمین جشنوارۀ کتاب اولیاء و مربیان و معرفی‌شده در کتاب‌نامۀ رشد است، ازجمله کتاب‌های کاربردی در زمینۀ تربیت کودک می‌باشد که در مدت کوتاهی از انتشار آن، با استقبال خوب خوانندگان مواجه شده است. نویسنده در این کتاب تلاش کرده است تا یک برنامۀ آموزشی جامع، کارآمد و اثربخش را برای والدینی که فرزند زیر شش‌سال دارند، طراحی کند. در برنامه‌ای که نویسندۀ کتاب پیشنهاد میدهد، یادگیری و بازی به‌شکل ماهرانه‌ای ترکیب شده است و والدین با مطالعۀ این کتاب، می‌توانند با شاخص‌های رشد کودک، انواع بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های تقویت هوش آشنا شوند. برنامۀ پیشنهادی نویسنده شامل چند مهارت اساسی است که کودکان قبل از رسیدن به سن دبستان باید آن‌ها را فرابگیرند. این مهارت‌ها عبارت‌اند از: مهارت‌های زبانی، درک مطلب، حافظه، توانایی ریاضی، استدلال دیداری‌فضایی، مهارت‌های شناختی، مهارت‌های حرکتی ظریف، سرعت پردازش و کنترل توجه. همچنین در این کتاب به پرورش پنج ویژگی شخصیتی کودکان خردسال مانند کنجکاوی، پشتکار، تحمل شکست، پیگیری علایق و خودکنترلی نیز توجه شده است.